sık sorulan sorular

Elektrikli ve elektronik eşyaların üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla hazırlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği 22.05.2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Yönetmelik, elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılması, bu sınırlandırmalardan muaf tutulacak uygulamaların belirlenmesi, elektrikli ve elektronik eşyaların ithalatının kontrol altına alınması, elektrikli ve elektronik atıkların oluşumunun ve bertaraf edilecek atık miktarının azaltılması için yeniden kullanım, geri dönüşüm, geri kazanım yöntem ve hedeflerine ilişkin hukuki ve teknik esasları düzenlemektedir.

Yönetmelik kapsamında üretici, e-atıkların toplanması, geri dönüşüm ve geri kazanım süreçlerini finanse ederler, ancak elektrikli ve elektronik ürünün ömrünün sonuna geldiğinde geri dönüştürülmesini sağlamak için nihai sorumluluk son kullanıcıya yani tüketiciye aittir.

AEEE Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman anlamına gelir ve geri dönüşümü mümkün geniş bir ürün grubunu kapsar.

Tüm EEE üzerinde çarpı işareti olan tekerlekli çöp kutusu sembolü vardır, bu sembol ürünlerin çöpe atılmaması ve ayrı toplama sistemlerine verilerek geri kazanıma gönderilmeleri gerektiği anlamını taşır.

• Kompakt Floresan Lambalar- Daha yaygın olarak düşük enerjili veya enerji tasarruflu ampuller olarak bilinen CFL’ler
• Floresan tüpler
• Metal halide lambalar
• Cıva ve karışımlı lambalar
• Hem yüksek hem de düşük basınçlı sodyum lambaları
• LED’ler ve organik LED’ler (OLED’ler)
• Aydınlatma armatürleri
• Evde, ofiste veya dış mekân uygulamalarında kullanılan tüm lambalar kapsam dahilindedir, yalnızca filamanı lambalar bu kapsam dışındadır.

Atık Elektrikli ve elektronik eşyalar 6 ana gruba ayrılmaktadır, tam listeye AEEE Bilgilendirme menüsünden de ulaşabilirsiz.

• Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme cihazları
• Büyük beyaz eşyalar (Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme cihazları hariç): çamaşır makineleri, bulaşık makineleri, fırınlar vb
• Televizyon ve monitörler
• Bilişim ve telekomünikasyon ve tüketici ekipmanları (TV ve monitörler hariç): yazıcı, bilgisayar, cep telefonu, fax, radyolar, hi-fi ekipmanı vb.
• Aydınlatma ekipmanı : aydınlatma armatürleri, gaz deşarjlı ve LED lambalar, düz flüoresan tüpler, dairesel flüoresan tüpler, kompakt flüoresan lambalar, yüksek yoğunluklu deşarj lambaları ve LED’ler
• Küçük ev aletleri, Elektrikli ve elektronik aletler, Oyuncaklar, eğlence ve spor ekipmanları, İzleme ve kontrol aletleri – ütüler, su ısıtıcılar, saç kurutma makineleri, dikiş makineleri, tost makineleri, saatler, matkaplar, kaynak ekipmanları, çim biçme makineleri, elektrikli tren setleri, video oyunları, duman dedektörleri, termostatlar ve diğer aletler

• Risk oluşturmamak için çocukları ve evcil hayvanları odadan çıkartın. Varsa merkezi klima sistemini kapatın. Temizlemeye başlamadan önce odayı pencereleri açarak odayı 15 dakika kadar havalandırın.
• Temizlikte elektrikli süpürge kullanmayın. Temizlik yaparken plastik eldiven kullanın.
• Sert yüzeyleri temizlemek için sert bir karton kullanın. Karton da dahil her şeyi (cam parçaları tozlar) plastik bir torbaya/cam bir kavanoza koyun. Alanı nemli bir bezle (ıslak mendil ile) silin ve temizlik için kullandığınız bezi de torbaya/kavanoza atın. Alan çok az miktarda da olsa cıva içerebilir bu sebeple temizlik için kullanılan bez tekrar kullanılmamalıdır.
• Yumuşak mobilyalar ve halılar üzerinde temizlik yaparken bez kullanmayın bunun yerine lamba kırıkları ve tozları temizlemek için yapışkan bant kullanın. Ve kullanılan bu bandı da torbaya/cam kavanoza atın.
• Kullanılan torbanın yeterince sağlam olduğundan emin olun. Kırık cam sebebiyle oluşabilecek kesikleri engellemek için çift torba kullanın ve ağzını bağlayın.
• Temizlik için kullanılan malzemelerde dahil olmak üzere tüm atıkları koyduğunuz plastik poşet veya kavanozun ağzını kapatarak atık toplama kutularına getirin.

Led aydınlatma elemanları cıva içermezler, ancak diğer elektrikli ve elektronik atıklar gibi doğaya bırakıldıklarında zamanla toprağa ve suya zararlı maddelerin yayılmasına sebep olabilirler.

Floresan lambalar teknik gereklilikler sebebiyle cıva buharı içerirler. Lamba içeriğinde kullanılabilecek maksimum cıva miktarı yasal mevzuatla sınırlandırılmıştır. Lambada kullanılan cıva miktarı kabaca bir tükenmez kalemin ucunu kaplayacak kadardır. Lamba kırılırsa bu cıva miktarının küçük bir kısmı odaya yayılabilir.

Floresan lambalar cıva içeriği sebebi ile atık hale geldiklerinde uygun toplanmaz ve geri kazanım sistemlerine verilmez ise açığa çıkacak olan cıva çevre ve insan sağlığı açısından tehlikeli olabilir.